İşveren, işçinin emeklilik nedeniyle işten çıkışı sonrasında kıdem tazminatını aynı gün ödemek zorunda mıdır?
4857 sayılı İş Kanunu’nda, kıdem tazminatının ödeme zamanına ilişkin olarak açık bir düzenlemeye yer verilmemiş olmakla birlikte, 1475 sayılı mülga İş Kanunu’nun yürürlükteki 14. ve 4857 sayılı kanunun 32. maddelerindeki hükümlerden yola çıkarak, bu tazminatın iş sözleşmesinin feshedildiği tarihte ödenmesi gerektiği söylenebilir. Ancak taraflar aralarında anlaşmak kaydıyla her zaman hak kazanılan kıdem tazminatının taksitler halinde ödenmesini kararlaştırabilirler.
EYT ile normal emekli için süreç aynı mı olacak?
EYT kapsamında emekli olmak ile normal zamanda emekli olmak arasında gerek maaş hesaplamasında gerek süreçte herhangi bir fark bulunmamaktadır.
Emeklilik işlemi sonrası çalışmaya devam edecekler için çıkış yaparken kıdem tazminatı ile birlikte kullanılmamış yıllık izinleri de ödenecek mi?
Emekli olduktan sonra aynı işyerinde çalışmaya devam eden işçilerin kullanılmayan yıllık izin ücretinin ödenip ödenmemesi işçi ve işverenin tercihine bağlıdır.
Devlet kıdem tazminatları ile ilgili olarak işverene banka kredisi tanımlayacak mı?
Bu konuda daha önce yapılan açıklamalarda EYT ile emekli olan kişiler adına ödenecek kıdem tazminatları için devlet tarafından düşük faizli kredi verileceği duyurulmuştu ancak henüz bu konuda kanuni düzenleme yapılmamıştır.
Mart ayının 3’ü ile 31 arasında emeklilik başvurusunda bulunmak arasında bir fark var mı?
Mart ayı içinde emeklilik başvurusunda bulunan özel sektör çalışanlarının emekli aylıkları 1 Nisan’dan itibaren hesaplanacaktır. Bu bakımdan mart ayının başında veya sonunda emeklilik başvurusu yapmak arasında sigortalının lehine veya aleyhine bir durum oluşması söz konusu değildir.
Emeklilik başvurusunu e-devletten yapmak yeterli olur mu?
Emeklilik başvurusunu e-devletten yapmak ile SGK’ya müracaat etmek arasında bir fark yoktur. Başvuru şekliniz emeklilik işlemlerinde öncelik tanımaz.
Emeklilik başvurusu için işten ayrılış bildirgesinin ne zaman verilmesi gerekir?
Genel kural olarak önce işveren tarafından işten çıkış bildirgesinin verilmesi ve sonrasında sigortalının emeklilik başvurusunda bulunmasıdır.
Ancak aynı ay içinde olmak kaydıyla, emeklilik başvurusundan sonra işten ayrılış bildirgesi düzenlenen sigortalıların başvuruları da geçerli sayılmaktadır.
Emeklilik için “emekli olabilir” yazısı alınması şart mıdır?
Sigortalının işe giriş tarihi 08.08.1999 tarihinden önce ve kadın ise 20 yıl, erkek ise 25 yıl sigortalılık sürelerini tamamlayıp, prim gün sayılarını da doldurmuş olmaları gerekiyor.
Bu şartlar sağlanmış ise SSK kapsamında emekli olacak sigortalılar için işten ayrılış bildirgesi düzenlenmesi yeterli olup, ayrıca “emekli olabilir” yazısının alınması gibi bir şart bulunmamaktadır. Ayrıca Sosyal Güvenlik Kurumu 03.03.2023 tarihli yazısı ile artık “emekli olabilir” yazısının verilmeyeceğini ilan etmiştir.
Emeklilik nedeniyle çıkış-giriş yapılıp SGDP’li bildirilen sigortalının sonradan emekli aylığına hak kazanmadığı anlaşılırsa idari para cezasına maruz kalınır mı?
Emekli aylığına hak kazanmadığı halde SGDP’li (Sosyal Güvenlik Destek Primi) olarak bildirildiği sonradan anlaşılan sigortalılara yönelik işten ayrılış ve işe giriş bildirgesi ile düzeltme amacıyla verilecek muhtasar ve prim hizmet beyannamesine idari para cezası uygulanmamaktadır. Ancak SGDP’li bildirimlerin tüm sigorta kollarına dönüştürülmesinin ardından ortaya çıkacak fark primlerin gecikme zammıyla birlikte ödenmesi gerekecektir.
“Emekli olabilir” yazısı olmadan kıdem tazminatı ödenebilir mi?
EYT başvurularında yaşanan yoğunluk nedeniyle Sosyal Güvenlik Kurumu’nca “emekli olabilir” yazılarıyla ilgili yapılan duyuruda “sadece hizmetlerinde tereddüt edilen sigortalılar için resmi yazı talep edilmesi” gerektiği belirtilmiştir.
Buna göre çalışanın e-devlet uygulamalarından alacağı hizmet dökümündeki bilgilerden ya da Çalışma Hayatım başlıklı uygulamadan alacağı ekran görüntüsünden emekli aylığına hak kazandığı kesin olarak anlaşılıyorsa “emekli olabilir” yazısı olmadan da işten ayrılış bildirgesi düzenlenerek kıdem tazminatı ödenmesi mümkündür.
Bu aşamada özellikle,
- 4/a kapsamındaki hizmet süreleri ile birlikte 4/b veya 4/c kapsamında hizmet süresi bulunan sigortalılar yönünden,
- Hizmet dökümünde Sahte (S), Şüpheli (Ş), Kontrollü (K) kodlu işyerleri bulunan sigortalılar yönünden SGK’dan emekli olabilir yazısı istenilmesinde yarar bulunmaktadır.
Emeklilik nedeniyle çıkışı yapılan sigortalı tekrar ne zaman çalışmaya başlayabilir?
Emeklilik nedeniyle işten ayrılış bildirgesi verilen sigortalılar, işten çıkış tarihini izleyen günden itibaren SGDP’ye tabi olarak çalışmaya başlayabilirler.
Mart ayında emeklilik nedeniyle çıkışı yapılmış, bir sonraki gün SGDP’li işe giriş yapılmış sigortalının MUHSGK bildirimi nasıl yapılmalıdır?
31 gün çeken mart ayı içinde emeklilik nedeniyle işten ayrılmış, bir sonraki gün SGDP’li olarak işe alınmış sigortalıların işten ayrıldığı tarihe kadar olan gün sayısı 1 nolu belge türü ile bildirilecek, 2 nolu belge türündeki prim gün sayısı ise 30 günden- 1 nolu belge türü ile bildirilmiş gün sayısı düşülmek suretiyle bulunulacaktır.
Emekli olduktan sonra yeniden çalışmaya başlayan sigortalılar için beş puanlık prim indiriminden nasıl yararlanılacak?
SGDP’ye tabi çalıştırılacak sigortalılara yönelik beş puanlık prim indirimi yalnızca 3/3/2023 ve sonrasında yaş dışındaki diğer şartları sağlamış olmaları nedeniyle işten ayrılıp, 30 gün içinde aynı işyerinde yeniden çalışmaya başlayanlara yönelik verilecektir.
2/3/2023 ve öncesinde SGDP’li olarak çalışmaya başlamış veya 3/3/2023 tarihinden sonra yaş koşulunu da sağlayarak emekli olmuş çalışanlar (EYT’li olmayanlar) yönünden beş puanlık indirimden yararlanılması mümkün olmayacaktır. Dolayısıyla emekli çalışanlar yönünden bu ayrıntıların dikkate almadan SGDP’ye tabi tüm çalışanlardan dolayı beş puanlık prim indiriminden yararlanılması halinde sonradan yersiz yararlanılan teşviklerin faiziyle birlikte ödenmesi gündeme gelebilecektir.
Emekli aylığı başvuruları sonuçlandırılmamış vatandaşlar SGK’dan avans talep edebilir mi?
Emekli aylığına hak kazanarak emeklilik başvurusunda bulunmuş olmalarına rağmen, 90 gün içinde emekli aylıkları ödenmeyen vatandaşlara yazılı talepte bulunmaları hâlinde avans ödenebilmektedir. Avans miktarı her üç ay için net asgari ücretin üç katını geçmemek üzere Kurumca belirlenmektedir.