İşe iade davaları iş hayatında en çok karşılaşılan işçi işveren arasındaki uyuşmazlık konularından biri olarak öne çıkmaktadır. Gelişen ve değişen iş dünyasında işçilerin sahip olduğu haklara kanun kapsamında detaylı ve geniş olarak yer verilmektedir. Yeni çalışma kolları ve yeni şirketler arttıkça çalışan ihtiyacı da artar. İşçi ve işveren arasında imzalanan sözleşmeler sayesinde işçilerin güvenceli şekilde çalışması mümkün olur. Gün geçtikçe daha da önemli hale gelen işçi ve işveren kavramları yüzünden iki tarafı da hukuken koruyan birçok kanun çıkmasına sebep olur.
İşe İade Davası Nedir?
İşe iade davası, iş mahkemelerinde görülen ve karara bağlanan bir dava türüdür. İşe iade davalarında, iş sözleşmesi haksız yere feshedilen işçilerin haklarının korunması hedeflenmiştir. Haksız sebeplerle işveren tarafından iş akdi sonlandırılan kişiler gerekli belgelerle birlikte bu davayı açabilir. Davanın işçi lehine sonuçlanması durumunda işçinin işine geri dönebilmesinin yolu açılmış olur. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 20. maddesine göre işe iade konusu şu şekilde ele alınır:
“İş sözleşmesi feshedilen işçi, fesih bildiriminde sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli bir sebep olmadığı iddiası ile fesih bildiriminin tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde işe iade talebiyle, İş Mahkemeleri Kanunu hükümleri uyarınca arabulucuya başvurmak zorundadır. Arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamaması halinde, son tutanağın düzenlendiği tarihten itibaren, iki hafta içinde iş mahkemesinde dava açılabilir. Taraflar anlaşırsa uyuşmazlık aynı sürede iş mahkemesi yerine özel hakeme de götürülebilir. Arabulucuya başvurmaksızın doğrudan dava açılması sebebiyle davanın usulden reddi halinde red kararı taraflara resen tebliğ edilir. Kesinleşen red kararının da resen tebliğinden itibaren iki hafta içinde arabulucuya başvurulabilir.”
İşe İade Davası için Gereken Şartlar Nelerdir?
İşe iade davasının açılabilmesi için birtakım koşulların yerine gelmiş olması gerekir. İş Kanunu’nın 18. maddesi bu duruma “Otuz veya daha fazla sayıda işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır.” şeklinde açıklık getirmiştir.
İşe iade davası şartları özet olarak şu şekilde sıralanabilir:
- İşyerinde otuz veya daha fazla sayıda işçi çalıştırılıyor olmalı
- İşçinin işyerinde en az altı ay kıdemi bulunmalı
- İş akdi belirsiz süreli olmalı
- İşten çıkarılan işçi İş kanunu kapsamında istihdam edilmiş olmalı
- İşçi, işverenin vekili olmamalı
- İş sözleşmesi işveren tarafından feshedilmeli
- İş sözleşmesinin feshi haklı bir nedene dayanmamalı
İşe iade davası süresi değişken olmakla birlikte her dava kendine özgü şartlar taşımaktadır. İşe iade davası sonuçları genellikle işçi lehine olmakta ve dava açan işçiler işe geri dönme hakkı kazanmaktadır.
İşe İade Davası Açmak için Gereken Süre
İşe iade davalarında işçilerin dikkat etmesi gereken önemli noktalardan biri işe iade davası açma süresi olarak bilinir. İş sözleşmesi haksız sebeple feshedilen işçi, fesih bildiriminin tebliğinden itibaren bir ay içerisinde işe iade davası açmak için arabulucuya başvurmak zorundadır. Arabulucuya gidilmesinin ardından işçi ve işveren anlaşmaya varamazsa son tutanağın düzenlendiği tarihten itibaren iki hafta içerisinde iş mahkemesine dava açılabilir. Eski tarihlerde zorunlu olmayan arabulucu başvurusu 1 Ocak 2018 tarihinde 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nun 3. maddesinin yürürlüğe girmesi sonucunda zorunlu hale gelmiştir.
İşe iade davası sonucu farklı durumlar ortaya çıkabilir. İşçinin iddiaları geçersiz sayılır ve iş akdinin haklı sebeplerle feshedildiği kararına varılarak dava reddedilebilir. Davası kabul edilen işçilerin iade kararının kesinleşmesinin ardından 10 gün içerisinde işverene başvurması gerekir. İşe iade davası sonucu işçinin işe başlamaması işveren açısından bazı yükümlülükler getirir. İşe iade ve daha pek çok iş sürecinin doğru şekilde takibi ve işe iade davası dilekçe örneği için İNKA İK tecrübesinden faydalanabilirsiniz. İNKA İK ile insan kaynakları sürecinde size yardımcı olacak tüm hizmetlere kolaylıkla ulaşabilirsiniz.