Çalışanların bayram ve tatil günlerinde çalışmalarının karşılığı olarak bayram mesaisi ve resmi tatil çalışmalarının karşılığının hesaplaması yasalarla belirlenmiştir. Bu kapsamda, işyerinin mahiyeti ve özel kanunlara da tabi olarak yasal bir çerçeve bulunur. Peki bu günlere ait mesai hesaplaması nasıl yapılır?
Bayram Tatili ve Resmî Tatil Günleri
1981 yılında yürürlüğe giren 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun ile bayram tatilleri ve resmi tatiller belirlenmiştir:
Ulusal Bayram Günü
29 Ekim Cumhuriyet Bayramı (1,5 gün)- 28 Ekim saat 13.00’te başlar ve 1,5 gün devam eder.
Resmi Bayram Günleri
23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı (1 gün).
19 Mayıs Atatürk’ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı (1 gün).
- ğustos Zafer Bayramı (1 gün).
Dini Bayram Günleri
Ramazan Bayramı (3,5 gün)- Arefe günü saat 13.00’te başlar ve 3,5 gün devam eder.
Kurban Bayramı (4,5 gün)- Arefe günü saat 13.00’te başlar ve 4,5 gün devam eder.
Resmi Tatil Günleri
1 Ocak Yılbaşı Tatili (1 gün)
1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü (1 gün)
15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü (1 gün)
Bir yıl içerisinde toplam 15,5 gün resmi tatil günü bulunur ve bayram mesaisi hesaplaması bu süreler üzerinden yapılır. Kanun, bayram ve resmi tatiller ile haftalık izin konularına da açıklık getirir. Kanun 29 Ekim günü özel işyerlerinin kapalı olmasını belirtse de, sürekli görev yapması gereken kurumlar için özel kanun hükümleri geçerlidir. Kanun’un 3. maddesi ise hafta tatilinin pazar günü olduğunu ve 35 saatten az olmamak kaydıyla, cumartesi günü en geç saat 13.00 itibari ile hafta tatilinin başladığını belirtir. Fakat burada da birçok kanunun hafta tatili ile ilgili hükümleri saklıdır.
Bayram Mesaisi Hesaplama
Bayram ve genel tatillerde çalışma olup olmayacağı toplu iş sözleşmesi ya da iş sözleşmeleri ile belirlenir. Fakat iş sözleşmelerinde bu konuda bir hüküm yer almıyorsa, çalışan onayı gerekir. İspat yükümlülüğü gereği yazılı olarak alınan onay, sözleşmeler dışında yılda bir kere muvafakatname imzalanarak da sağlanabilir. Onay veren çalışan, bu günlerde çalışmakla yükümlü olur.
4857 sayılı İş Kanunu gereği, resmi ve bayram tatillerinde çalışmaktan kaynaklanan fazla mesai hesaplaması her gün için toplam iki günlük hak ediş şeklindedir. Yani eğer çalışma gerçekleşmezse o güne ait ücret ödenir; çalışılır ise her bir gün için, bayram mesaisi hesaplaması yapılarak bir günlük ek ücret daha ödenir. Çalışan iş sözleşmesi ile ya da muvafakatname ile onay vermiş olsa da, sonradan vereceği bir dilekçe ile resmi tatillerde çalışmak istemediğini işyerine bildirebilir. Şirketler ise, yasal süreyi aşmayan fazla mesai hesaplamasını, ücret yerine haftalık ya da yıllık izin olarak veremez.
Yıllık Ücretli İzin ve Genel Tatilin Hafta Tatili ile Çakışması
Yıllık ücretli izin hesaplamasında bayram, genel tatil ve hafta tatili izin süresine dahil edilemez. Fakat genel tatilin hafta tatiline denk gelmesi durumunda, çalışana ek izin günü ya da ödeme yapılmasına dair herhangi bir zorunluluk yer almamaktadır. Burada işverenin zorunluluğu, çalışılmamış olan hafta tatili için tam ücretin ödenmesi ve yedi günlük süre içinde kesintisiz 24 saat haftalık izin verilmiş olmasıdır. Bu durumda genel tatil, hafta tatili olarak gösterilebilir.
Siz de bütünleşik insan kaynakları hizmetlerinden İNKA İK tecrübesi ile faydalanabilir, resmi ve bayram tatili usulleri hakkında bilgi alabilirsiniz.