Ücretsiz izin hakkı, normal izin ve tatillerden farklı olan bir uygulamadır. Bu hakkı kullanabilmek için belli prosedürlerin yerine getirilmesi gerekir. Dolayısıyla ücretsiz izin hakkı kullanabilmeniz için bilmeniz gereken bu prosedürler ile ilgili yolları izleyerek bu hakkınızı kullanabilirsiniz. Yasal düzenlemeler ile korunan çalışanların ücretsiz izin hakkı belirli yasal çerçeveler içinde hem çalışanın hem de işverenin çıkarlarını koruyacak nitelikte şekillendirilmiştir.
Ücretsiz İzin Hakkı Nedir?
Ücretsiz izin hakkı, işveren ve çalışan arasındaki iş akdinin belli koşullar altında belirli bir süre askıya alınmasıdır. Sadece işveren tarafından çalışana verilen bir uygulama değildir. Belirli koşullar altında çalışan da işverenden bu hakkı talep edebilir. Konu hakkında bilinmesi gereken en önemli nokta; izin kullandığınız günlerde maaşınız ve sigorta priminizin ödenmediğidir. Bir ay içerisinde kaç gün süre ile izin kullandıysanız, aynı süre eksik maaş ve sigorta primi alırsınız. Bu izni talep edebilmek için gerekli bazı durumlar vardır. Sebepsiz veya keyfi kullanılması mümkün değildir.
Ücretsiz İzin Hakkı Hangi Durumlarda Kullanılabilir?
Bilinen en uzun ücretsiz izin hakkı doğumdan önceki sekiz hafta ve sonraki sekiz haftayı kapsayan on altı haftalık doğum iznidir. Çalışanın talebi doğrultusunda işveren ek 24 haftalık izin vermekle yükümlüdür. Analık izni olarak doğum sonrasında çocuğun üç yaşına kadarki süreyi kapsayan bir süreçte de ebeveynlere ücretsiz izin hakkı tanınmaktadır. Bu süreler, ilk çocuk için altmış, ikinci çocuk için yüz yirmi ve üçüncü çocuk için yüz seksen gün olarak belirlenmiş süreleri içerir.
Özel sektörde ücretsiz izin hakkı belgelenebilecek özel durumlar, ailevi nedenler ve hastalık gibi konular sebebi ile sıkça çalışanların gündemine gelmektedir. Çalışan, evrakları ve mazeretini bildiren bir belge ile işvereninden talepte bulunabilir. Çalışan talebine bağlı olarak verilen bu hak özel sektör ve kamuda farklılık gösterir. Örneğin, memuriyet kapsamında kullanılabilen ve görev süresi boyunca 52 haftayı geçmemesi kaydı ile verilen izin hakkı vardır. Özel sektör çalışanları için bu süre 12 haftalık süre ile kısıtlanmıştır. İşveren, çalışan talebi doğrultusunda kişiyi parçalı ya da tamamını kullanmak sureti ile izne ayırmaya kanunen yetkilidir.
Çalışanın kullandığı yıllık izin hakları ücretsiz izin hakkı kapsamında değerlendirilmez yıllık iznin ücretli izin türü dışına çıkarılması kanunen mümkün değildir. Fakat, çalışan yıllık iznini çalıştığı şirketin bulunduğu şehirden farklı bir şehirde yapacağını belgeler ile ibraz eder ve talep eder ise işveren çalışanın gidişini ve dönüşünü kapsayacak şekilde yıllık izin süresine dört günlük ücretsiz izin hakkı süresi eklemek ile yükümlüdür.
Ücretsiz İzin Hakkı Kullanabilmek İçin Hangi Evraklar Gereklidir?
Ücretsiz izin hakkı kullanabilmeniz için öncelikle izin talebinizi işverene bildirmeniz gereklidir. Bu bildirimi yapmak için genellikle insan kaynakları departmanında halihazırda kullanılan şablon talep formları bulunur. Bunun dışında talep formuna erişiminiz yok ise; isim soy isminizin, kurum ve kurumdaki görevinizin, izni talep ettiğiniz tarihlerin yazılı olduğu bir talep dilekçesi yazarak yetkili birime iletmeniz gerekir. İleteceğiniz dilekçede ıslak imzanızın da bulunması gerektiğinden mail olarak iletmek istemeniz halinde evrakı imzaladıktan sonra taratarak iletmeniz mümkündür. Talep dilekçesi ile birlikte varsa doktor veya heyet raporu, kimlik fotokopisi veya geçerli mazeretin ispatını içeren bir evrak ile başvuru süreci tamamlanabilir. Geçerli mazeretler, evlilik, birinci derece yakınların ölümü, barınma amaçlı mesken arayışı, mahkemede tanıklık veya bu gibi ispatlanabilir durumların varlığını ifade eden durumlardır. Mazeretin ilgili kurumca onaylanmış ispat evrakının başvuru aşamasında dilekçe ile birlikte iletilmesi gerekmektedir. Ücretsiz izin hakkınızı kullanabilmek ve başvuru süreci ile ilgili detaylı bilgilere ulaşmak için İnka İK tecrübesine güvenebilirsiniz. İnsan kaynakları süreçleri ile ilgili aklınızdaki tüm soru işaretlerine İNKA İK ile yanıt bulmanız mümkün.